Rzeczownik / Существительное

Изучая польский язык на курсе польского языка “NaPolski” студенты уже с начального уровня знакомятся со склонением существительных., но часто падежи и склонение по падежам вызывает трудность даже в своем родном языке, не говоря уже об иностранном. Давайте разберем виды склонений, категории рода и сравним их с нашим родным языком. Для удобства сводные таблицы покажут основные падежные окончания. Итак, существительные в польском языке так же, как в украинском и в русском, склоняются по родам, числам и падежам, в зависимости от категории одушевленности или неодушевленности.

Rodzaj rzeczowników / Категория рода

Среди польских существительных выделяют три рода: мужской (męski), женский (żeński) или средний (nijaki).

Rodzaj męskiRodzaj nijakiRodzaj żeński
Człowiek, las, stół                    -ØKrzesło, masło, oko                  -oCzytelnia, mama               -a
Mężczyzna, dentysta               -aSerce, pole,                               -eWykładowczyni, pani          -i
Matejko, dziadzio                     -oProsię, cielę, imię, zwierzę       -ęMiłość, brew, rzecz            -Ø
Liceum, centrum                     -um

Все слова латинского происхождения на um принадлежат к среднему роду, за исключением: album, kostium – это мужской род.

Иногда, можем наблюдать не состыковку рода в русском и польском языках, н-р: Мужской род в польском языке, а в русском – женский имеют такие слова: telegram (телеграмма), program (программа) cel (цель), policzek (щека), detal (деталь), ból (боль), medal (медаль), piec (печь), Ka­zań (Казань), Poznań (Познань), taras (терраса), idiom (идиома);

И наоборот к женскому роду относятся такие польские слова: gęś (гусь), lista (список), straż (страж).

Odmiana rzeczowników / Категория падежа

Славянские языки между собой похожи, поэтому украиноязычным и русскоязычным студентам легко будет освоить польские падежи. К шести известным русским падежам додается еще седьмой т.н. Звательный падеж (укр. Кличний відмінок). В Звательном падеже изменяются только существительные мужского и женского родов в единственном числе, а форма существительного среднего рода совпадает с формой Именительного падежа.

Nazwy przypadkówНазвания падежейНазва відмінків
Mianownik (kto? co?)ИменительныйНазивний
Dopełniacz (kogo? czego?)РодительныйРодовий
Celownik (komu? czemu?)ДательныйДавальний
Biernik (kogo? co?)ВинительныйЗнахідний
Narzędnik (kim? czym?)ТворительныйОрудний
Miejscownik (o kim? o czym?)ПредложныйМісцевий
WołaczЗвательная формаКличний

Deklinacja rzeczowników / Склонение существительных

В зависимости от падежных окончаний мы можем поделить существительные на четыре типа склонений.

I склонение (deklinacja męska)

  • существительные мужского рода, с нулевым окончанием в Именительном падеже: (gołąb, kotlet, nóż),
  • уменьшительные мужские имена и мена на -о (Kazio, dziadzio, Leonardo).

II склонение (deklinacja nijaka)

  • все существительные сред­него рода (okno, prosię, pole, audytorium).

III склонение (deklinacja żeńska samogłoskowa)

  • существи­тельные женского рода с окончаниями -а, -i (babcia, pani),
  • существитель­ные мужского рода на -а и мужские фамилии на -о в ед.ч. (poeta, artysta, Wałęsa, Moniuszko).

IV склонение (deklinacja żeńska spółgłoskowa)

  • существи­тельные женского рода с нулевым окончанием (miłość, krew, noc,  przyjaźń, twarz).

Тест уровня языковой компетенции

1. Zaznacz poprawne pytanie


[...] masz na imię? Mam na imię Adam.
[...] to są okulary? Tak to są okulary.
[...] jesteś? Jestem z Ukrainy.
[...] Paweł ma lat? On ma 16 lat.
[...] one są? One są miłe.

2. Zaznacz poniższe rodzaje


Rodzaj męski
Rodzaj żeński
Rodzaj nijaki

3. Zaznacz poprawną odpowiedź, gdzie tak mówimy / takie słyszymy


- Proszę kartę.
- Proszę
- Dzień dobry.
- Dzień dobry. Co Panu dolega?
- Mam katar i gorączkę.
Napis: „Proszę zachować ciszę” widzimy:
- Tankujemy do pełna?
- Nie, nie. Proszę 30 litrów benzyny bezołowiowej.
- Czy mogę tu nadać list polecony i zapłacić rachunki?
- Tak, proszę.
- Halo, tu nie parkujemy!
- A gdzie mogę zostawić samochód?!

Ten napis można spotkać


- Bilety wyprzedane
- inwentaryzacja
- odbitka – 50 gr

4. Proszę zaznaczyć poprawną odpowiedź


- Helena interesuje się ...
- Narysuj mi ...
- Znam ...
- Nie mam już ...
- Szukaliśmy ... wszędzie
- Uczymy się ..., bo chcemy pojechać do ...
- Ona ciągle mysli o ...
- Zaparkuj samochód na ...
- Zgodził się na to wbrew ...
- Darek sprzedał swój samochód ...
- Dzięki ... polubiłem sport
- ... dobrze znają język polski
- ... zawsze mogą na siebie liczyć
- W tym filmie ... grają młodych ludzi

5. Proszę zaznaczyc właściwą odpowiedź


- Pensja to
- Na choince można zobaczyć
- Pod jemiołą można
- Sporo to
- Irytujący to inaczej
- bezczelny to inaczej

6. Zaznacz poprawną formę czasownika


Co (wy – robić) ... dzisiaj wieczorem?
Zawsze rano (ja – pić) ... kawę z mlekiem.
(ty – pisać) ... bardzo niewyraźnie i nie mogę odczytać kiklu słów.
Nie (ja – rozumieć) ...., co mówi nauczyciel?
Co oni ... na obiad?
... Pan kartą czy gotówką?
Wszyscy aktorzy ... wczoraj znakomicie.
(My) ..., tamten pokój
Przedwczoraj (ja) ... pyszny sernik.
On ... do babci.
Będziemy ... tylko do szóstej.
Będę ... za tobą!
Ela nie będzie .... jutro przyjść na zebranie.
Jutro (my) ... naszego sąsiada.
Ty ... im prawdę?

7. Proszę wybrać właściwą formę przymiotnika lub przysłówka w stopniu najwyższym


Wszyscy są chorzy, a Basia czuje się ...
Wszyscy mają mało czasu, ale ja mam ... ze wszystkich.
Ten pokój wygląda .... w całym domu.
... dzień roku jest dzisiaj.
Ta kawiarnia jest w mieście ... ze wszystkich.

8. Proszę wybrać wszystkie formy czasowników trybu rozkazującego


9. Proszę wybrać słownictwo dotyczące częsci ciała

Proszę wybrać słownictwo dotyczące ubrań

Proszę wybrać słownictwo dotyczące mebli

10. Proszę zaznaczyć odpowiednie formy liczebników


W zeszłym tygodniu byliśmy na ... (2) koncertach.
Minister ma się spotkać z ... (4) konsulami.
Nie wiedziałam, że masz ... (5) braci.
Nie możesz iść na ten film – jest dozwolony od ... (18) lat.
... (2) mężczyzn czeka na przystanku.
Na ławce siedzieli ... (3) chłopcy.

Оставьте свой адрес электронной почты, чтобы получить подробные результаты теста.



Ваше имя Email Тел.:
×